Het belangrijkste deel van de inkomsten van de gemeente bestaat uit de bijdragen van het Rijk via het gemeentefonds. De verdeling via dit fonds verandert. Deze herverdeling van het gemeentefonds is belangrijk voor ons financieel meerjarenperspectief. De herverdeling is uitgesteld tot 1 januari 2022. Dit onder de voorwaarde dat het Rijk de uitkomsten in de decembercirculaire 2020 bekendmaakt. Wij verwachten dat de herverdeling voor onze gemeente negatief uitvalt.
Het herverdeeleffect voor een gemeente is maximaal € 25 per inwoner per jaar met een invoeringstermijn van maximaal vier jaar. Dit betekent een maximaal negatief effect van € 5,5 miljoen. We houden in ons financieel meerjarenperspectief rekening met een totaal nadeel van € 50 per inwoner. Het financieel gevolg hiervan ziet er zo uit:

Naast de herverdeling speelt ook de sterke behoefte van de gemeenten om de omvang van het gemeentefonds te vergroten. Dit om de financiële situatie bij de gemeenten te verbeteren. Dit heeft tot nu toe nog niet geleid tot extra geld van het Rijk voor de gemeenten.

We willen goede onderwijsvoorzieningen in onze gemeente. We hebben in het Integraal Huisvestingsplan onderwijs gemeente Terneuzen (IHP) onze wettelijke plicht en ambities duidelijk gemaakt. Wij hebben in het Investeringsprogramma 2021-2024 investeringen opgenomen voor de Rivierenbuurt, Hoek, Westdorpe en Othene. De kapitaallasten voor de investeringen in deze scholen lopen door na de periode van het meerjarenperspectief. Voor 2025 en verder nemen wij een bedrag van € 778.000 op. Verder hebben wij in het investeringsprogramma een voorbereidingskrediet van € 50.000 opgenomen voor de Torenberg in Zaamslag. Voor Westdorpe voeren wij het komend schooljaar een onderzoek uit naar het voorkeursscenario, hierop vooruitlopend is er een bedrag van € 1.503.000 (stichtingskosten) opgenomen. Het onderdeel huisvesting voor het voortgezet onderwijs in het IHP heeft de grootste financiële impact. Hierover komt meer duidelijkheid als de resultaten van het haalbaarheidsonderzoek bekend zijn.

De invoering van deze wet is uitgesteld naar 1 januari 2022. Dit was 1 januari 2021.
De financiële gevolgen van de Omgevingswet zijn nog onduidelijk. We verwachten de volgende gevolgen:

• nadeel: geen legesheffing meer mogelijk voor eenvoudige bouwwerken;
• voordeel: legesheffing voor bodemzaken en voor brandveilig gebruik.

Door onzekerheid over de financiële gevolgen, hebben wij die niet opgenomen in deze begroting.

Wij werken de volgende jaren verder aan de ambities op het onderwerp duurzaamheid uit het coalitieakkoord 2018-2022. De belangrijkste ontwikkelingen voor de periode 2021-2024 op dit beleidsterrein zijn het verder vertalen en uitvoeren van het landelijke Klimaatakkoord op lokaal niveau. De belangrijkste onderwerpen zijn: de Regionale Energie Strategie (RES) Zeeland en duurzame energie, gemeentelijke Transitievisie Warmte, klimaatadaptatie en natuurontwikkeling, onderwijshuisvesting en verduurzaming gemeentelijke gebouwen.
De VNG en de Raad voor het Openbaar Bestuur voeren een landelijk onderzoek uit naar de extra uitvoeringslasten van het Klimaatakkoord voor provincies, waterschappen en gemeenten. Op basis van de resultaten van dit onderzoek zal het Rijk meer geld geven voor de uitvoering van het Klimaatakkoord.

Sociaal domein
Wij streven in het sociaal domein naar een situatie dat alle inwoners van Terneuzen actief kunnen meedoen aan de samenleving, gezond zijn en zichzelf kunnen redden. We werken daarvoor aan een integraal beleidsplan. Dit plan staat gepland voor 2021. Ons uitgangspunt is dat wij het sociaal domein (Jeugdwet, Wet maatschappelijke ondersteuning en Participatiewet) budgetneutraal organiseren. Dit betekent dat we willen dat de uitgaven voor het sociaal domein gelijk zijn aan de budgetten die wij voor het domein beschikbaar hebben.

De raad heeft op 7 november 2019 ingestemd met de notitie ‘Op weg naar een toekomstbestendig sociaal domein’. In die notitie staat de aanpak om het tekort van € 4,2 miljoen in het sociaal domein op te lossen. In de notitie staan maatregelen om € 3,6 miljoen. Voor de overgebleven € 0,6 miljoen moeten wij nog oplossingen bedenken.

In de tabel geven wij de stand van het sociaal domein per 21 september 2020. Deze stand is bijgewerkt voor alle zaken die tot de raadsvergadering van november bekend/besloten zijn. De cijfers zijn bijgewerkt omdat wij in de begroting 2021-2024 de voortgang moeten laten zien, ook voor de toezichthouder. Periodiek informeren wij de gemeenteraad over de ontwikkelingen in het sociaal domein in relatie met de taakstelling. De volgende voortgangsrapportage is gepland voor de raad van december. Hierin wordt uitgebreide informatie gegeven met betrekking tot de hierboven vermelde cijfers en de toekomstige ontwikkelingen.

De Reserve Sociaal domein kan dit tekort in ieder geval vanaf 2021 niet meer opvangen. Wij zullen de uitgaven waar mogelijk terugbrengen, zonder dat dit ten koste gaat van de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor deze zorgtaken. Het uitgangspunt van het beleid is en blijft dat iedereen mee kan doen.

Wij spannen ons in voor de taakstelling. Als wij de geraamde bezuinigingen in een bepaald jaar niet halen, halen wij het tekort tijdelijk uit de algemene reserve. Deze onttrekking(en) aan de algemene reserve voegen we later weer toe aan deze reserve. Daarvoor is noodzakelijk dat we die ruimte nog vinden binnen het sociaal domein. Daarmee houden we vast aan de budgetneutraliteit.

Schuldhulpverlening
Het Rijk voert in 2021 de nieuwe Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) in. Dit betekent voor de gemeente nieuwe wettelijke taken vooral op gebied van preventie en vroegsignalering. Het nieuwe beleidsplan schuldhulpverlening stelde de raad eind 2019 vast. De uitgangspunten van de wet sluiten aan bij het vastgestelde beleidskader. Wij kijken nu naar de opzet van de nieuwe uitvoeringstaken en hoe die passen binnen het geheel.

Inburgering
De nieuwe Wet Inburgering gaat in op 1 juli 2021. Wij krijgen daarmee extra uitvoeringstaken. Voor de invoerings- en uitvoeringskosten ontvangen wij een integratie-uitkering uit het gemeentefonds. Wij maken in de eerste helft van 2021 een nieuw beleidsplan.

Jeugd
We onderzoeken Zeeuws de mogelijkheden tot het verkorten van de veiligheidsketen. Dit doen we in samenwerking met Veilig Thuis, de Gecertificeerde Instellingen, Raad voor de Kinderbescherming en het Veiligheidshuis en de lokale toegangen. De resultaten van het onderzoek verwachten wij eind 2021.

Wet maatschappelijke ondersteuning
De decentralisatie van Beschermd wonen en Maatschappelijke opvang komt dichterbij.  De decentralisatie Beschermd Wonen voert het Rijk gefaseerd in tien jaar uit. Wij maken in de tweede helft van 2021 een plan voor Beschermd Wonen op basis van de monitor uit het actieprogramma ‘Weer Thuis’. In Zeeland zetten we een transformatiefonds op. Dat financiert initiatieven die de overgang van intramuraal wonen naar zoveel mogelijk zelfstandig in de wijk bevorderen.

 Volksgezondheid
We evalueren nu het gezondheidsbeleid en bepalen de koers voor de volgende jaren. De beleidsnota Volksgezondheid staat gepland voor de raadsvergadering van december 2021. Dit is de basis voor de uitvoering in de komende jaren. In december 2020 leggen we een beleidskader volksgezondheid voor, waardoor u de kaders voor het beleid en inspraak daarin kunt meegeven. Verder loopt de uitvoering van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz). De uitvoering wordt elk jaar gemonitord en de raad hierover (evaluatie) elk jaar geïnformeerd. Dit jaar wordt duidelijk welke formatie het meldpunt Wvggz bij het Zorg- en Veiligheidshuis Zeeland nodig heeft. Dit komt voort uit de afgesproken evaluatie één jaar na invoering van de Wvggz. Mogelijk dat er nog extra geld voor gevraagd wordt aan onze gemeente. Het geld dat het Rijk in 2020 hiervoor heeft gegeven, is onvoldoende.  

De (eventuele) gevolgen van de Covid 19 crisis hebben wij voor zover dat mogelijk is voor de gemeente financieel in beeld gebracht. Wij verwachten in 2021 en volgende jaren in ieder geval hogere kosten voor (bijzondere) bijstand en schuldhulpverlening. Ook de uitvoering van de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers (Tozo) zal in 2021 veel tijd van onze organisatie vragen. Wij gaan er vanuit dat het Rijk onze hogere uitgaven en lagere inkomsten door Covid 19 (bijna) volledig vergoedt. In de begroting 2021 houden wij voorlopig rekening met een nadeel van € 400.000.

Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft in februari 2020 het voorstel voor een nieuwe regiodeal goedgekeurd (deze loopt tot 2024). Wij hebben samen met alle betrokken partijen een regiodeal 'Zeeuwen zelf aan zet' gemaakt met een focus op Zeeuws-Vlaanderen. De uitgaven en inkomsten van deze regiodeal lopen via onze administratie.

Wij maken samen met de gemeenten Hulst en Sluis een strategische regiovisie. Dit in overleg met bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. De aandacht ligt hierbij op het komend decennium (2020-2030). Met de regiovisie brengen we een heldere en gezamenlijke focus aan op gedeelde kansen en opgaven. De regiovisie biedt een hulpmiddel voor de keuzes die we moeten maken op verschillende beleidsgebieden die van invloed zijn op de (toekomstige) leefbaarheid van onze regio. De strategische regiovisie staat niet los van de al bestaande visies en ontwikkelingen binnen onze regio. Het document sluit hier op aan en bouwt hierop voort. De regiovisie vormt ook input voor de provinciale omgevingsvisie. Na vaststelling van de regiovisie vindt in 2021 en volgende jaren de uitvoering van de beleidsmatige speerpunten plaats.

De Structuurvisie Binnenstad uit 2012 is het bestaande kader voor ruimtelijke plannen in de binnenstad van Terneuzen. Op basis van het document “Verknopen en verkopen, wordt gewerkt aan een krachtig stads centrum Terneuzen” waarbij het verknopen (verbinden) en verkopen (duiden) van activiteit de rode draad is. Het gaat daarbij vooral om de onderlinge samenhang tussen de projecten, de looproutes in de stad en het verbeteren van de belevingskwaliteit van de openbare ruimte beschreven. Met een programmatische aanpak werken we dit langs vier grotere onderdelen uit: het Arsenaal gebied, winkelgebied, wonen in de binnenstad en Axelsedam.

Arsenaal gebied
Van dichte bebouwing met leegstaande winkels naar uitnodigende en toegankelijke nieuwbouw en openbare ruimte. Hier opteren we voor het ontstaan van een mix van nieuwe functies en wonen, die een impuls betekent voor de directe omgeving. Een sterke schakel in de verbinding van de binnenstad met het water. Tot dit project behoren de deelgebieden ABC-Complex (transformatie), Veerhaven (verbinding van de stad met het water) en Nieuwstraat-Zuid (bouw appartementen en een plint met dagbestedingsvoorzieningen annex kantoor van Zeeuwse Gronden).

Winkelgebied
Een compacter winkelgebied zorgt voor logische winkelroutes. Bezoekers worden verleid om langer te verblijven door van kwantiteit naar kwaliteit te gaan in winkels, horeca en openbaar gebied. In 2021 willen we de contouren van het compacte kernwinkelgebied stadscentrum Terneuzen juridisch-planologisch vastleggen. Hiervoor zoeken we de cruciale samenwerking met ondernemers en vastgoedeigenaren in het centrum van Terneuzen.

Wonen in de binnenstad
We willen de kwaliteitsbeleving structureel versterken door variatie in woningaanbod en leefomgeving. We willen verder het eigen initiatief bevorderen door perspectief te bieden voor duurzame verbetering en gebiedstransformatie. In 2021 gaan we op zoek naar partners en bepalen we de strategie.

Axelsedam
De Axelsedam moet een goede schakel worden tussen de oude en de nieuwe stad. Een hoogwaardig plein bij de entree van de binnenstad. En een knooppunt dat diverse projecten met elkaar verbindt. We willen beleving toevoegen door het water weer voelbaar te maken. We willen de verkeersstromen en het parkeren goed geregeld hebben. In 2020 hebben we een projectplan met een planning gemaakt in relatie tot andere binnenstadprojecten. We willen in 2021 het plan voor de Axelsedam maken. De uitvoering start dan in 2022.
Andere deelprojecten binnen het projectgebied van de Axelsedam zijn:

•  de ontwikkeling van de Beurtvaartkade (hoogwaardige appartementen en horeca);
• de invulling van de Kop van de Noordstraat met twee woonprojecten (De Kampanje en het voormalige Impact-terrein aan de noordzijde van de Vlooswijkstraat);
• de uitvoering van het Inrichtingsplan Koning Willem-I Park (groene verbinding van de Axelsedam naar de Scheldeboulevard/Veerhaven).